Altın ithalatı ve ihracatı, hem döviz rezervleri hem de cari açık üzerindeki etkisi nedeniyle Hindistan ve Türkiye tarafından sıkı şekilde düzenlenen alanlardır. Aşağıda her iki ülkenin son dönemdeki vergisel politikalarını kapsamlı ve karşılaştırmalı değerlendirelim.
1. Altın İthalat ve İhracat Vergileri – Karşılaştırmalı Tablo
| Kriter / Ülke | Hindistan | Türkiye |
| Altın İthalat Vergisi (gümrük vergisi) | %15 (2022’de %10’dan artırıldı) | %0 (ama Hazine izni zorunluluğu ve KDV var) |
| Altın İthalatında KDV | Yok | %1 – %20 (ürün tipine göre değişir, külçe altın genelde %1) |
| Altın İthalatında ÖTV | Yok | Yok |
| İhracat Vergisi | Yok (bazı dönemlerde kota uygulamaları oldu) | Yok |
| Kota veya Ruhsat Gerekliliği | Evet – sadece belirli bankalar/NBFC’ler aracılığıyla | Evet – Borsa İstanbul’a kayıtlı kurumlar tarafından yapılır |
| Kayıt Zorunluluğu | GJEPC sistemi, ICEGATE (2024 sonrası) | Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası’na kayıt zorunlu |
| İthalatçı Kurumlar | MMTC, STC, bazı yetkili ticari bankalar | Darphane, Rafineriler, Yetkili İthalatçılar |
| Altın Takı İthalatı Vergisi | %25’e kadar çıkabilen vergiler (vergi + sosyal katkı) | %20 KDV (takı olarak geldiğinde) |
2. Hindistan’da Vergisel ve Politik Eğilimler
- Yüksek Vergi Politikası:
Hindistan hükümeti, cari açığı kontrol etmek amacıyla ithalat vergilerini artırarak altın talebini frenlemeyi amaçlamıştır. 2022 yılında ithalat vergisi %10’dan %15’e yükseltilmiştir.
- Altın Tahvil Programları (SGB):
Altına fiziki yatırım yerine devlet tahvilleriyle yatırım yapılmasını teşvik etmek için vergisel avantajlı altın tahvilleri sunulmaktadır.
- Vergisel Baskıdan Kaçınmak için Kaçakçılık:
Yüksek vergi oranları, özellikle Bangladeş ve Nepal sınırlarında kayıt dışı altın girişini artırmıştır.
3. Türkiye’de Vergisel ve Düzenleyici Yaklaşım
- Vergi Oranı Düşük Ama Denetim Sıkı:
Türkiye’de altın külçesi ithalatında gümrük vergisi sıfır, ancak ithalatçının Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan izin alması zorunlu. Ayrıca KDV %1 seviyesindedir.
- Altın Takı ve Mücevherde KDV:
İşlenmiş altın veya mücevherat ithalatında KDV %20’ye kadar çıkabilir. Bu nedenle ithalatın önemli kısmı ham altın olarak yapılır ve içeride işlenir.
- Darphane ve Rafineri Yetkisi:
Altın ithalatı, lisanslı rafineriler ve Borsa İstanbul üyeleri aracılığıyla yapılabilir. Bireysel ya da doğrudan ticari ithalat mümkün değildir.
- Dijital Takip ve Entegrasyon:
Borsa İstanbul ve TCMB koordinasyonunda ithalatın dijital olarak tescillenmesi ve tesellüm süreçlerinin takibi zorunludur.
4. Değerlendirme: Politik Niyet ve Etki
| Başlık | Hindistan | Türkiye |
| Amaç | Altın ithalatını azaltmak ve cari açığı kontrol | Altın ticaretini denetim altına almak |
| Yöntem | Yüksek vergi ve düzenleyici bariyerler | Düşük vergi, yüksek kayıt ve denetim |
| Sonuç | Kayıt dışı ticaret artıyor | Finansal sisteme entegrasyon artıyor |
Sonuç
- Hindistan, altın ithalatını düşürmek için vergisel caydırıcılık politikası izlemektedir. Bu durum kaçakçılığı artırırken, altının kayıtlı sistemlerde işlem görmesini zorlaştırmıştır.
- Türkiye, ithalatı vergisel olarak fazla yüklememekte, ancak işlemleri sıkı denetim ve Borsa İstanbul aracılığıyla kayıt altına almaktadır. Bu sistem altın ticaretini daha şeffaf ve kurumsal hâle getirmeyi hedeflemektedir.
Bir yanıt yazın