World Focus Havayolları’nın 2007 yılında Isparta’da düşen uçağı ile 2010 Deepwater Horizon felaketini risk yönetimi açısından kıyaslamak, farklı endüstrilerde meydana gelen bu iki büyük kazanın ortak noktalarını ve farklılıklarını anlamak açısından önemli. Her iki olayda da ihmaller, yetersiz denetimler ve risk yönetimi eksiklikleri büyük rol oynadı.
1. Ortak Noktalar: Risk Yönetiminde Başarısızlık
a. Güvenlik Kültürü Eksikliği
• World Focus Hava Yolları:
• Uçak, eski bir MD-83 modeliydi ve bakım kayıtlarında tutarsızlıklar olduğu tespit edilmişti. Yetersiz teknik bakım, kazaya yol açan etkenlerden biri oldu.
• Pilotlara ve teknik ekibe yeterli eğitim verilmemişti. Kokpitte yapılan hatalar da bu durumu gösteriyor.
• Deepwater Horizon:
• BP’nin güvenlik kültürü, maliyet ve zaman baskısıyla şekillenmişti. Riskler sistematik olarak küçümsendi, güvenlik prosedürleri ihmal edildi.
• Teknik sistemlerin bakımı yetersizdi (ör. Blowout Preventer arızası).
b. İhmal Edilen Risk Göstergeleri
• World Focus Hava Yolları:
• Uçağın iniş sırasında alçalma prosedürlerinde pilotun yetersiz bilgiye sahip olduğu anlaşıldı. Bu, önceden fark edilebilecek bir riskti.
• Navigasyon sistemi sorunluydu ve mürettebat bu konuda önceden uyarılmamıştı.
• Deepwater Horizon:
• Çimento testlerindeki olumsuz sonuçlar göz ardı edildi. Bu durum, patlamanın bir öncüsüydü.
• Kritik bir ekipman olan Blowout Preventer’ın çalışmadığı biliniyordu ancak düzeltici önlem alınmadı.
c. Denetim ve Düzenleme Eksiklikleri
• World Focus Hava Yolları:
• Havacılık otoritelerinin, World Focus’un operasyonlarına yönelik denetimleri yetersizdi.
• Uçağın yetersizliği ve uçuş güvenliğiyle ilgili sorunlar yeterince takip edilmedi.
• Deepwater Horizon:
• ABD hükümeti ve denetim kurumları, BP’nin güvenlik uygulamalarını sıkı bir şekilde kontrol etmedi. Denetim raporları genellikle yüzeyseldi.
• Sektörel düzenlemelerdeki açıklar felaketi hızlandırdı.
2. Farklılıklar: Operasyonel ve Sistemsel Boyutlar
a. Kaza Süresi ve Tepki Mekanizmaları
• World Focus Hava Yolları:
• Kaza anlık olarak gerçekleşti. Uçuş sırasındaki hatalar felaketin gerçekleşmesine sadece birkaç dakika içinde yol açtı.
• Kriz yönetimi, kazadan sonra kurtarma ve inceleme üzerine odaklandı.
• Deepwater Horizon:
• Olay, patlamanın ardından 87 gün boyunca devam eden petrol sızıntısıyla derinleşti.
• BP’nin kriz müdahalesi yetersizdi ve uzun süreli çevresel felakete neden oldu.
b. Etki Alanı
• World Focus Hava Yolları:
• Etki, doğrudan uçakta bulunan 57 kişiyle sınırlı kaldı (can kaybı).
• Ekonomik veya çevresel etkiler sınırlıydı, ancak havacılık sektöründe güvenlik kültürünün eksikliği yeniden sorgulandı.
• Deepwater Horizon:
• Çevresel felaket, milyonlarca varil petrolün denize sızmasıyla geniş bir ekosistemi tahrip etti.
• BP’nin finansal zararı 60 milyar doları aştı. Sosyal, ekonomik ve çevresel etkiler uzun yıllar sürdü.
c. Endüstri Dinamikleri
• World Focus Hava Yolları:
• Havacılık sektöründe düzenlemeler genelde daha sıkıdır ve hatalar bireysel kazalardan kaynaklanır.
• Deepwater Horizon:
• Enerji sektöründe operasyonlar daha karmaşık ve sistemik hatalara açık. Çevresel riskler, güvenlik yönetiminin bir parçası olarak daha kritik bir öneme sahiptir.
3. Risk Yönetimi Açısından Dersler
World Focus Hava Yolları’nın Kazası
• Proaktif bakım sistemleri uygulanmalı ve uçuş güvenliği prosedürleri sıkı denetlenmelidir.
• Eğitim eksiklikleri giderilmeli, uçuş ekibi ve bakım personeline düzenli olarak yeterlilik testleri yapılmalıdır.
• Riskler bireysel değil, sistemik bir bakış açısıyla ele alınmalıdır.
Deepwater Horizon Felaketi
• Maliyet tasarrufu odaklı kararlar yerine, güvenlik önlemlerine öncelik verilmelidir.
• Düzenleyici kurumlar ve bağımsız denetim mekanizmaları güçlendirilmelidir.
• Operasyonel risklerin etkili bir şekilde yönetilmesi için teknoloji ve süreç iyileştirmelerine yatırım yapılmalıdır.
Sonuç
Her iki felaket de yetersiz risk yönetiminin trajik sonuçlarını gösteriyor. World Focus kazası, bireysel operasyonel hataların ve denetim eksikliklerinin felakete yol açtığı bir örnek iken, Deepwater Horizon sistemik ihmal ve operasyonel risklerin etkili bir şekilde ele alınmamasının büyük çaplı sonuçlara yol açtığını gösteriyor. Bu olaylar, farklı sektörlerde güvenlik kültürünün önemine ve risklerin bütüncül bir yaklaşımla yönetilmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Bir yanıt yazın