TÜRKİYE RİSK RAPORU 2025 TÜRKİYE RİSK RAPORU 2024

Risk Yönetimi Olgunluk

Tags Archive Page

GRC MANAGEMENT > Risk Yönetimi Olgunluk
04Şub, 2022

Trainings … Trainings … Trainings …

We completed 2021 with trainings and entered 2022 quickly.

  • In the last month of 2021, we have completed 2-day Risk Management trainings in 3 groups with JCR Eurasia Rating analysts,
  • In the last month of 2021, we discussed Risk Management practices for 3 days with TMSF expertise and completed the training,
  • Sustainable Financial Risk Management and Sustainable Internal Systems within the scope of Sustainability Certificate under TSPL by 2022

training with Prof. Dr. We completed it with Davut Pehlivanlı.

In the last days of 2021 and the first days of 2022, Prof. Dr. We made Turkey Risk Report presentations with Davut Pehlivanlı.

13Eki, 2021

Kamu Kesimi Risk Yönetim Strateji Çalışması

Nasıl ki şirketlerde risk yönetimini merkezden yönetiyoruz ve izliyoruz; kamu kesiminde de risk yönetimi fonksiyonları bakanlık seviyesinde yapılanmayla yetinilmeden Cumhurbaşkanlığı bünyesinde de yapılandırılmalıdır.

Türkiye bu açmazı her kriz, felaket veya ulusal menfaatleri ilgilendiren her türlü olay sonrasında yaşamakta fakat günlük önlemlerle yetinildiği için de kalıcı sistemler yapılandırılamamaktadır.

Cumhurbaşkanlığı bünyesinde risk yönetimi yapılanmasının temel hedefi; pozitif risk kültürünün oluşturulması, risk sorumluluk bilincinin yerleştirilmesi, risk yönetim kapasitesinin (olgunluk seviyesinin yükseltilmesi) olgunlaştırılması olmalıdır.

1. Risk Çerçevesi

Riskler;

·      Stratejik riskler

·      İçsel riskler (ekonomik kriz, yolsuzluk gibi)

·      Dışsal riskler (terör, ekstrem hava olayları, doğal afet, salgın ve siber saldırı gibi)

·      Büyük proje kökenli riskler (başarısızlık, maliyet-fayda bozulması gibi)

2. Kurumsal Yönetim Yapılanması

1.     Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Risk Yönetimi sorumluluğu ve yapılanması: Risk Yönetimi Genel Müdürlüğü oluşturulması

2.     Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Risk Yönetimi departman/dairesinin/başkanlığının organizasyonu: risk tanımlamadan raporlamaya altyapının tesisi, risk haritalaması vb

3.     Cumhurbaşkanlığı Risk Yönetimi Genel Müdürlüğü ile Bakanlıklar, kamu kurumları ve ilgili kuruluş ilişkilendirilmesi (raporlama yönünün tespiti)

4.     Aylık Cumhurbaşkanlığı Hükümet Kabinesine aylık risk yönetimi raporunun sunulması

3. Fonksiyonel Yapılanma

1.     Anahtar risklerin tespiti, KRI ların tespiti, erken uyarı sistemlerinin-raporlamalarının olgunlaştırılması

2.     Senaryoların- algoritmaların oluşturulması, proaktif izleme ve raporlama

3.     İletişim ve raporlama kanallarının-altyapılarının olgunlaştırılması

4.     Kamu Kurumları ve ilgili kuruluştan Cumhurbaşkanlığı Hükümet yapılanmasına raporlama (icrai, denetim raporlaması değil)

4. Roller 

·      Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi

·      Bakanlıklar

·      İlgili-bağlı kurum-kuruluş yöneticileri ve risk yönetimden sorumlu YK-Kurul üyesi (1. Derece savunma hattı) (Örneğin Makine Kimya A.Ş. kritik kurumdur ama yıllık faaliyet raporunda dahi risk yönetimine ilişkin hiçbir bilgi notu ve yapılanması yoktur; bu tür kritik kurumlarda risk yönetiminin olmaması düşünülemez)

·      Strateji daireleri – iç kontrol yapılanması ve risk yönetimi sorumluları (2. Derece savunma hattı)

·      Cumhurbaşkanlığı Risk Yönetimi Başkanlığı/Genel Müdürlüğü

·      Devlet Denetleme Kurulu, İç Denetim Koordinasyon Kurulu, Bakanlık ve ilgili idareler iç denetim birimleri risk ilişkisinin yeniden yapılandırılması

·      İlgili-bağlı kurum-kuruluş iç denetim birimleri (3. Derece savunma hattı)

Bu konu aslında dünün konusuydu ama hiçbir zaman geç değildir.

Henüz çok şükür;

·      Yanmamış çok ormanımız,

·      Müsilajdan uzak kalmış denizimiz,

·      Kirlenmemiş su kaynaklarımız,

·      İşleyen sanayimiz,

·      Yatırım yapan müteşebbisimiz,

·      Fikir geliştiren gençlerimiz,

ve dahası var.

Prof. Dr. Davut Pehlivanlı

Direktör / Risk ve Denetim Araştırma Merkezi / İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

Kurucu / GRC Management / 360° Müşteri Performans Yönetim Sistemi

20Nis, 2021

Kurumsal Risk Yönetimi Olgunluk Değerlendirmesi

Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hasılası, 2020 yılında dolar bazında yaklaşık 717 milyar dolar olaark gerçekleşti.

717 milyar dolarlık GSYİH’nın ise %14’lük kısmı olan yaklaşık 99 milyar dolarlık hacmini ise İSO 500 listesinde yer alan ilk 100 firma gerçekleştirdi.

İSO ilk 100 de yer alan firmalar incelendiğinde toplam 99 milyar dolarlık hacmi meydana getiren firmalardan adet olarak 72 tanesinin hacim bakımından ise toplam 50 milyar dolarlık hacim oluşturan firmaların;

  • 2020 yılı faaliyet raporlarına web siteleri üzerinden ulaşılamadığı
  • Diğer bir ifadeyle kamuoyu ile yıllık faaliyet raporlarını paylaşmadıkları veya
  • Zaten yıllık faaliyet raporları hazırlamadıkları görülmektedir.

Kamu Kökenli İşletmelerin Riski Yok !

Kamu kökenli 8 işletmenin toplam hacminin yaklaşık 7,6 milyar dolara ulaştığı ve bu işletmelerin neredeyse tamamının yıllık faaliyet raporlarını paylaşmadıkları görülmektedir. Geçmiş yıllara ait ait yıllık faaliyet raporlarına ulaşılan işletmelerinde tamamında Risk Yönetimi konusunda hiçbir açıklama olmadığı dikkatleri çekmektedir.

Özellikle kamu kökenli işletmeler için yıllık faaliyet raporu yayınlama zorunluluğunun getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca pandemi sürecinin kazanımları çerçevesinde kamu kökenli işletmeler için risk yönetimi yapılanmaların zorunlu olması toplumun menfaatine bir adım olacaktır.

Yıllık Faaliyet Raporlarında Risk Yönetimi Açıklamaları

Yıllık faaliyet raporlarında yer alan risk yönetimi açıklamaları aşağıdaki başlıklarda incelenmiştir;

  1. Risk yönetimi departmanının varlığı
  2. Risk yönetim müdürü/yöneticisi raporlama yönü
  3. Risk envanterinin oluşumu ve Kurumsal Risk Yönetimi metodolojisine paralelliği
  4. Risk yönetimi süreçlerinde yazılım desteği kullanımı
  5. Risk yönetimi çerçevesinde Covid 19 kökenli uygulamalar

Ayrıca aşağıdaki alanlarda incelenmiştir;

  1. İşletme genelinde risk yönetim eğitim organizasyonu
  2. Risk Komitesinin varlığı
  3. Risk Komitesinin toplantı sıklığı
  4. İşletme genelinde risk sorumlulukların dağılımı
  5. Holding/grup şirketlerinde risk yönetimi uygulamaları
  6. Sigorta uygulamaları

İşletmeler Özelinde Kurumsal Risk Yönetimi Olgunluk Karşılaştırması

İlk 5 maddeye göre faaliyet raporları karşılaştırmalı incelendiğinde aşağıda sıralanan kuruluşların faaliyet raporlarında risk yönetimi uygulamaları hakkında bilgi paylaşımlarının yeterli olduğu 5 kriterin tamamına faaliyet raporlarında yer verdikleri görülmüştür;

  1. Arçelik A.Ş.
  2. TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.
  3. Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş.
  4. Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş.
  5. Coca-Cola İçecek A.Ş.

Bu işletmelerin ayrıca 11 maddenin tamamı içinde yeterli açıklamalarda bulundukları da görülmektedir.

Risk Envanteri Sınıflandırması

Risk yönetimi konusunda yeterli bilgi paylaşımı yapan işletmelerin faaliyet raporları üzerinden risk envanterleri incelendiğinde geleneksel risk sınıflandırmasına (stratejik, finansal, operasyonel, piyasa, yasal uyum, bilgi teknolojileri ve itibar riskleri) ek olarak aşağıdaki alanlara da risk yönetimi ekiplerinin odaklandığı görülmektedir;

  • Biyoçeşitliliğin yok olması
  • İklim değişikliği
  • Alacak riski
  • Ürün Güvenliği Riski
  • Teknik Emniyet ve Çevre Riskleri
  • Su yönetimi
  • Sürdürülebilirlik ve ambalajlamanın çevresel etkisi
  • Kanal yapılarındaki kayma
  • Yetenek yönetimi
  • Enerji verimliliği
  • Değişen tüketici tercihleri
  • Emisyon düzenlemeleri
  • Proje riskleri

Risk Yönetimi Yapılanmasına İhtiyaç Duymayan Yurtdışı Kökenli Kuruluş

Küresel bir marka olan yurtdışı kökenli bir işletmenin Türkiye iştirakinin faaliyet raporunda risk yönetimi yapılanmamasının olmama gerekçesi aşağıdaki gibi açıklanmıştır:

“Yönetim Kurulu, şirketi tehdit eden veya edebilecek nitelikteki riskleri zamanında teşhis edebilmek ve risk yönetimini gerçekleştirebilmek için 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 378 inci maddesinde öngörülen sistemi ve yetkili komiteyi denetçinin gerekli görüp talepte bulunmaması nedeniyle oluşturmamıştır.”

Yurtdışı kökenli işletmeler incelendiğinde çoğunluğunun yıllık faaliyet raporu yayınlamadıkları veya risk yönetimi açıklamalarının yetersiz olduğu veya hiç olmadığı görülmektedir.

Büyük Yanılgı: Tek Tedarikçi Çin

Global üretim ve tedarik bağlamında bütün dünyanın ve neredeyse de çoğu sektörün üretim ve büyüme stratejilerini Çin odaklı kurguladığını pandeminin ilk haftalarında hissetmeye başladık. Pandemi sürecinde çip krizi başta olmak üzere pekçok sektörde ürün kıtlıkları ile karşılaştık. Adeta bütün dünyanın tek bir tedarikçi ülke etrafında kümelendiği gerçeğini pandemi sürecini yaşamasak farkına dahi varamayacaktık.

Risk Yönetimi ve Yıllık Faaliyet Raporu Hazırlama Zorunluluğu

Teknik gerekçelerden ziyade sürdürülebilirlik açısından yıllık faaliyet raporu hazırlama zorunluluğu uygulamasına kademeli geçişin yapılması gerektiğini ve yine kademeli olarak hem kamu hem de özel sektör için Risk Yönetimi yapılanmasının zorunlu hale getirilmesi önerilebilir.

Aksi halde doğru bildiklerimizin yanlış ve bilmediğimiz hususların gerçek olduğunu tecrübe ederek öğreneceğiz.

Prof. Dr. Davut Pehlivanlı

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

Kurucu, GRC Management

Arşivler

Kategoriler

Translate »